December 3, 2024
Ngày 2-12, sau hai năm điều tra, Tiểu ban đặc biệt về đại dịch COVID-19 của Hạ viện Mỹ công bố báo cáo dài 520 trang, đưa ra kết luận đáng chú ý: virus SARS-CoV-2, nguyên nhân gây bệnh COVID-19, “có khả năng xuất hiện do một tai nạn liên quan đến nghiên cứu hoặc phòng thí nghiệm”.
Báo cáo chi tiết và phương pháp điều tra
Cuộc điều tra do Tiểu ban đặc biệt tiến hành bao gồm 25 cuộc họp, hơn 30 cuộc phỏng vấn, và xem xét hơn 1 triệu trang tài liệu. Báo cáo phân tích sâu nhiều khía cạnh của đại dịch, từ phản ứng của chính quyền liên bang và tiểu bang Mỹ, nguồn gốc của virus, đến công tác tiêm chủng vắc xin.
Trong một lá thư gửi Quốc hội Mỹ, nghị sĩ Brad Wenstrup, chủ tịch tiểu ban, nhấn mạnh rằng kết quả điều tra sẽ giúp Mỹ và thế giới chuẩn bị tốt hơn cho các đại dịch trong tương lai.
Nguồn gốc gây tranh cãi của virus SARS-CoV-2
Mặc dù phần lớn các nhà khoa học tin rằng virus SARS-CoV-2 có nguồn gốc tự nhiên, lây lan từ động vật ở Trung Quốc, báo cáo của Hạ viện Mỹ lại nghiêng về giả thuyết virus đã được chỉnh sửa gene và thoát ra từ Viện Virus học Vũ Hán.
Các nghị sĩ khẳng định Viện Y tế quốc gia Mỹ (NIH) đã tài trợ cho nghiên cứu “gain-of-function” tại phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, một phương pháp chỉnh sửa virus nhằm tăng khả năng lây nhiễm để nghiên cứu tác động của chúng lên con người. Đây là loại nghiên cứu gây tranh cãi vì rủi ro tiềm tàng nếu virus thoát ra môi trường.
Báo cáo cũng chỉ trích bác sĩ Anthony Fauci, người đứng đầu Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Mỹ, cáo buộc ông đã phê duyệt tài trợ nghiên cứu và góp phần gây ra đại dịch. Tuy nhiên, ông Fauci phủ nhận, khẳng định rằng không thể biến virus từ dơi tại phòng thí nghiệm ở Vũ Hán thành SARS-CoV-2 gây đại dịch về mặt phân tử.
Phản ứng với các biện pháp phong tỏa
Bên cạnh vấn đề nguồn gốc của virus, báo cáo còn cho rằng các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt trong đại dịch “gây hại nhiều hơn lợi”. Theo các nghị sĩ, phong tỏa đã dẫn đến thiệt hại kinh tế nghiêm trọng và các vấn đề sức khỏe tâm thần, trong khi không đạt được hiệu quả kiểm soát dịch bệnh như mong đợi.
Tác động toàn cầu và những câu hỏi còn bỏ ngỏ
COVID-19 đã gây ra khoảng 7 triệu ca tử vong trên toàn cầu, bao gồm 1,2 triệu ca tử vong tại Mỹ. Mặc dù báo cáo từ phía Mỹ đưa ra kết luận mạnh mẽ về khả năng virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm, cộng đồng khoa học quốc tế và các tổ chức như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vẫn chưa đạt được sự đồng thuận về nguồn gốc của đại dịch.
Báo cáo này không chỉ làm gia tăng căng thẳng trong mối quan hệ Mỹ – Trung mà còn đặt ra câu hỏi về cách các quốc gia sẽ chuẩn bị và hợp tác trong việc đối phó với các đại dịch tương lai. Trong bối cảnh đó, việc làm sáng tỏ nguồn gốc của SARS-CoV-2 vẫn là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu để đảm bảo an ninh y tế toàn cầu.
