December 7, 2024
Tổng thống Joe Biden đang xem xét một động thái pháp lý đầy tranh cãi: ban lệnh ân xá rộng rãi cho các giới chức và cộng sự viên trong chính quyền đương nhiệm. Động thái này được cho là “phủ đầu” trước khả năng Donald Trump tái đắc cử và tiến hành trả đũa chính trị. Thông tin này do Hãng thông tấn AP tiết lộ vào ngày 5/12.
Lo ngại “trả đũa chính trị” từ Trump
Theo nguồn tin từ AP, cuộc thảo luận về lệnh ân xá hiện chủ yếu nằm trong phạm vi các luật sư của Tòa Bạch Ốc. Tuy nhiên, Tổng thống Biden cũng đã trực tiếp thảo luận với một số phụ tá cao cấp vào ngày 5/12. Dù chưa có quyết định cuối cùng, việc ban lệnh ân xá vẫn đang được xem xét như một biện pháp phòng vệ chính trị.
Lý do được nêu ra là chính quyền Biden lo ngại khả năng chính quyền Trump trong tương lai sẽ nhắm vào các đồng minh và quan chức hiện tại, thậm chí mở các cuộc điều tra mang tính “trả đũa”. Các cuộc điều tra này có thể không dẫn đến truy tố hình sự nhưng sẽ làm tổn hại thanh danh và gây tốn kém lớn cho những người liên quan.
Ông Trump và các đồng minh đã từng tuyên bố có trong tay “danh sách kẻ thù”, những người mà họ cho rằng xứng đáng bị “xử lý” khi Trump trở lại quyền lực. Chính vì vậy, các cộng sự của ông Biden muốn đảm bảo một lệnh ân xá “trước” để bảo vệ những người có nguy cơ bị nhắm mục tiêu.
Phạm vi ân xá chưa từng có tiền lệ
Quyền ân xá của tổng thống Mỹ là tuyệt đối, nhưng trong lịch sử, nó chỉ áp dụng với những người đã bị buộc tội hoặc kết án hình sự. Tuy nhiên, lần này, chính quyền Biden đang xem xét ân xá cả những người chưa bị buộc tội. Đây sẽ là một bước đi chưa từng có tiền lệ, đánh dấu sự mở rộng đáng kể về cách quyền ân xá được sử dụng.
Một số phụ tá của ông Biden tỏ ra lo ngại việc ban lệnh ân xá như vậy sẽ tạo tiền lệ nguy hiểm và có thể khiến Trump lạm dụng quyền này mạnh mẽ hơn nếu ông trở lại Nhà Trắng. Đồng thời, họ sợ rằng hành động này có thể vô tình củng cố quan điểm của ông Trump rằng các quan chức chính quyền Biden đã thực sự phạm tội.
Những ai có thể được ân xá?
Danh sách những người có khả năng được Tổng thống Biden ân xá bao gồm:
Tiến sĩ Anthony Fauci, cố vấn y tế dưới thời Trump, người bị cáo buộc lạm dụng quyền lực khi áp đặt các biện pháp phòng dịch như đeo khẩu trang và tiêm vaccine COVID-19.
Các nhân chứng đã tham gia vào các phiên tòa xét xử hình sự và dân sự liên quan đến ông Trump.
Các quan chức trong chính quyền Biden hiện tại, những người có thể đã “phật lòng” Trump và các đồng minh của ông.
Những người này được cho là đối tượng nhắm đến của một chiến dịch “thanh trừng chính trị” nếu ông Trump quay trở lại Tòa Bạch Ốc.
Phản ứng và hệ quả chính trị
Việc ông Biden cân nhắc ban hành lệnh ân xá diện rộng đã khiến dư luận và chính giới chia rẽ. Những người ủng hộ cho rằng đây là một biện pháp tự vệ cần thiết trước bối cảnh chính trị đầy biến động hiện nay. Trong khi đó, các nhà phê bình cảnh báo rằng điều này có thể:
Tạo tiền lệ xấu và gây tranh cãi sâu sắc về cách quyền ân xá được sử dụng.
Làm dấy lên nghi ngờ rằng chính quyền Biden có điều gì đó phải che giấu.
Tăng thêm tính đối đầu chính trị, đẩy nước Mỹ vào một vòng xoáy “trả đũa” không hồi kết.
Quyền ân xá: Con dao hai lưỡi
Quyền ân xá là một trong những quyền lực lớn nhất mà Hiến pháp Mỹ trao cho tổng thống. Tuy nhiên, việc lạm dụng hoặc mở rộng quyền này có thể dẫn đến những hệ quả khó lường. Trong trường hợp này, dù chưa có quyết định cuối cùng, động thái cân nhắc “ân xá phòng ngừa” của ông Biden đã đặt ra nhiều câu hỏi về đạo đức và tính minh bạch trong chính trị Mỹ.
Giới quan sát nhận định, nếu ông Biden tiến hành lệnh ân xá như vậy, đây sẽ là một bước đi táo bạo chưa từng có tiền lệ và có thể định hình lại cách quyền ân xá được sử dụng trong tương lai. Đồng thời, điều này cũng phản ánh mức độ căng thẳng và phân cực trong chính trị Mỹ hiện nay, khi cả hai đảng dường như đang chuẩn bị cho những cuộc đối đầu chưa có hồi kết.
