Mỹ chúc mừng tổng thống Đài Loan tái đắc cử, Trung Quốc phản đối

Đăng ngày: 12/01/2020

Thụy My

Bắc Kinh hôm nay 12/01/2020 chính thức phản đối Hoa Kỳ và các nước khác vì đã chúc mừng bà Thái Anh Văn tái đắc cử tổng thống Đài Loan, sau chiến thắng vang dội của bà trong cuộc bầu cử hôm thứ Bảy, với tỉ lệ phiếu cao chưa từng có kể từ 20 năm qua.

Hoa Kỳ, Anh quốc, Nhật Bản là một trong những nước đầu tiên lên tiếng chúc mừng. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố : « Dưới sự lãnh đạo của bà Thái Anh Văn, chúng tôi hy vọng Đài Loan sẽ tiếp tục là tấm gương của những nước đang đấu tranh cho nền dân chủ ».

Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Cảnh Sảng hôm nay cho biết Bắc Kinh « rất không hài lòng và kiên quyết phản đối việc này. Chúng tôi phản đối bất kỳ hình thức trao đổi chính thức nào giữa Đài Loan và các quốc gia đã thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc ».

Nhiều kiều dân Đài Loan về nước để đi bầu

Tại Đài Loan, tuy kết quả chính thức chỉ được đưa ra từ 23 giờ đêm thứ Bảy 11/1, nhưng Hàn Quốc Du đã nhanh chóng công nhận thất bại. Niềm vui bùng vỡ nơi những người ủng hộ bà Thái Anh Văn, như ghi nhận trong bài phóng sự của đặc phái viên Stéphane Lagarde, có mặt trước trụ sở đảng Dân Tiến ở Đài Bắc :

« Những người dẫn chương trình hầu như tắt tiếng, không khí sôi nổi lên đến cao trào khi bà Thái Anh Văn bước lên sân khấu trước trụ sở của đảng Dân Tiến. Nữ tổng thống vừa gom được số phiếu kỷ lục của cử tri Trung Hoa Dân Quốc và giành được đa số tại Quốc Hội tuyên bố : « Các bạn sẽ ngủ ngon đêm nay ! »

Cử tri của bà hết sức tích cực. Chẳng hạn như ông Marco, đã cùng với gia đình bay 18 tiếng đồng hồ từ Mỹ về để đi bầu. Ông cho biết có những người bạn ở xa hơn, chuyến bay dài đến 24 tiếng đồng hồ cũng về Đài Loan bỏ phiếu, vì những người trẻ nghĩ rằng nếu không làm gì thì đất nước này có thể sẽ không còn tồn tại.

Nỗi lo bị Trung Quốc nuốt chửng cũng khiến một thiếu nữ mặc trang phục cùng màu với chiến dịch tranh cử, dẫn theo hai chú chó đến phòng phiếu. Cô nói có những bạn trẻ khác từ Ý, từ Hoa Kỳ, Nhật Bản quay về bỏ phiếu. Một nữ y tá 27 tuổi, đã sắp xếp giờ làm với các đồng nghiệp để có thể đi bầu, thổ lộ trước đây giới trẻ Đài Loan không chú ý nhiều đến chính trị, nhưng những gì diễn ra tại Hồng Kông những tháng vừa qua đã thức tỉnh họ.

Việc cử tri Đài Loan ồ ạt đi bầu gây ngạc nhiên cho một thanh niên đến từ Hồng Kông. Anh nói : « Thật tuyệt vời ! Tại Hồng Kông chúng tôi không thể bầu ra người lãnh đạo của mình như thế. Tôi cảm thấy rất vui ».

Bà Thái Anh Văn, vào cuối ngày bỏ phiếu mang tính lịch sử khẳng định, Đài Loan đã chứng tỏ với thế giới là người dân gắn bó với cách sống tự do dân chủ như thế nào ».

Bắc Kinh sẽ tiếp tục cứng rắn với nữ tổng thống Đài Loan ?

Theo chuyên gia Valérie Niquet của Quỹ Nghiên cứu Chiến lược, kết quả này là không mấy bất ngờ :

« Điều này đã được chờ đợi, nhất là từ đầu năm 2019, sau khi ông Tập Cận Bình tuyên bố việc thống nhất Đài Loan là không thể tránh khỏi, với giọng điệu hung hăng làm cho người dân Đài Loan phẫn nộ. Những sự kiện ở Hồng Kông đã đóng góp rất lớn cho việc bà Thái Anh Văn và đảng Dân Tiến lại được ủng hộ.

Một khía cạnh nữa là kinh tế : cuộc chiến tranh thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đã mang lại lợi ích cho Đài Bắc vì nhiều công ty lớn đặt tại Hoa lục đã quay về Đài Loan, góp phần không nhỏ vào tăng trưởng. Thế nên tổng thống có thể mạnh mẽ bác bỏ lý lẽ của đối thủ, rằng Đài Loan không thể sống được nếu không có Trung Quốc ».

Nhà phân tích Joshua Eisenman, trường đại học Notre Dame ở Hoa Kỳ bày tỏ lo ngại với AFP : « Bắc Kinh sẽ tiếp tục cứng rắn với bà Thái hay chọn cách nhẹ nhàng hơn, đó là câu hỏi lớn ». Chuyên gia Jonathan Sullivan, đại học Nottingham, Anh quốc cho rằng trước chiến thắng của bà Thái Anh Văn, « Bắc Kinh sẽ nhanh chóng gây áp lực lên nhiệm kỳ thứ hai của bà ». Chẳng hạn tấn công tin học, đầu tư vào truyền thông Đài Loan để đánh bóng hình ảnh Trung Quốc, tập trận để đe dọa…