Virus corona: Ứng dụng WeChat của Trung Quốc kiểm duyệt nội dung về virus

Ứng dụng nhắn tin phổ biến nhất Trung Quốc, WeChat, đang kiểm duyệt các từ khóa về dịch virus corona, một báo cáo cho hay.

Việc kiểm duyệt này được thực hiện bắt đầu từ 1/1/2020.

Nhóm nghiên cứu Citizen Lab tại Toronto phát hiện ra rằng WeChat đã chặn các nhóm từ khóa và chỉ trích về chủ tịch Tập Cận Bình.

Báo cáo cũng tìm ra rằng WeChat, do công ty Trung Quốc Tencent sở hữu, đã chặn thêm nhiều từ khóa khi dịch bệnh bùng phát.

Trung Quốc nhiều năm qua đã kiểm duyệt những cái gì người dân được nói và đọc trên mạng.

Nhưng báo cáo này cho hay Trung Quốc đã bắt đầu kiểm duyệt các cuộc thảo luận nhiều tuần trước khi giới chức nước này nhận thức được mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh.

Hôm 31/12/2019, Trung Quốc lần đầu tiên cảnh báo Tổ chức Y tế Thế giới về sự bùng phát của một loại virus mới ở Vũ Hán.

Nhưng chính quyền thoạt đầu bưng bít thông tin với người dân – đưa tin ít hơn số người bị nhiễm bệnh, hạ thấp nguy cơ, và không cung cấp kịp thời thông tin vốn có thể đã giúp cứu nhiều mạng người.

Chỉ cho tới 20/1, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình mới công khai nói về vấn đề virus, rằng nó cần được \’kiểm soát triệt để\’.

Không rõ có phải WeChat chặn các nhóm từ khóa này dựa trên chỉ thị của chính phủ – hay tự thực hiện.

Tuy nhiên, báo cáo chỉ ra rằng có thể đây là kết quả của các công ty \”tự kiểm duyệt quá mức để tránh bị khiển trách\”.

Giới chức đã xác định hơn 92.000 ca nhiễm virus khắp thế giới – trong số đó hơn 80.000 đến từ Trung Quốc.

Các từ khóa bị kiểm duyệt

Một báo cáo mới được nhóm nghiên cứu Citizen Lab thuộc Đai học Toronto công bố hôm thứ Ba khảo sát hai nền tảng mạng xã hội Trung Quốc – WeChat và trang live-stream YY.

Kết quả cho hay YY đã thêm 45 từ khóa vào \’danh sách đen\’ của mình hôm 31/12/2019 – liên quan đến virus mà sau đó không được xác định.

Những từ khóa này gồm các thuật ngữ như \”viêm phổi lạ ở Vũ Hán\” và \”dịch SARS ở Vũ Hán\”.

WeChat trong khi đó kiểm duyệt 132 nhóm từ khóa trong khoảng 1 đến 31/1/2020. Khi dịch bệnh tiếp diễn, WeChat kiểm duyệt 384 từ khóa mới trong khoảng 1 đến 15/2/2020.

Những từ khóa này liên quan đến các lãnh đạo Trung Quốc – bao gồm chủ tịch Tập – cũng như các chính sách của chính phủ về xử lý dịch bệnh, và các phản ứng đối với sự bùng phát dịch ở Hong Kong, Đài Loan và Macau.

Một số ví dụ của các cụm từ bị kiểm duyệt gồm \”chính quyền địa phương + dịch bệnh + (chính quyền) Trung ương + che dấu\” và \”Vũ Hán + rõ ràng + virus + lây từ người sang người\”.

Các từ liên quan đến bác sỹ Lý Văn Lượng cũng chiếm tới 19 cụm từ khóa bị kiểm duyệt.

Bác sỹ Lý Văn Lượng nằm trong số các bác sỹ ở Vũ Hán đã đưa ra các cảnh báo về virus corona vào cuối tháng 12/2019.

Sau đó ông Lý bị cảnh sát yêu cầu phải ngừng đưa ra \”các bình luận sai lệch\”. Bác sỹ Lý sau đó bị nhiễm virus và chết ở tuổi 33.

Báo cáo thêm rằng có thể WeChat đã ngưng chặn các từ khóa khi dịch tiếp tục lan rộng. YY được biết là đã bỏ chặn một số từ khóa.

Việc kiểm duyệt này gây ảnh hưởng nghiêm trọng bởi WeChat là một phần quan trọng trong đời sống của nhiều người dân ở Trung Quốc – thực vậy, WhatsApp, Facebook, Apple Pay và nhiều hơn nữa, đã nhập thành một.

Người dùng WeChat có thể đặt vé máy bay, gọi taxi, và thậm chí chuyển tiền – mọi thứ đều có thể được thực hiện trên WeChat. Và nó không chỉ được các cá nhân sử dụng – giới chức chính phủ cũng thường xuyên đăng các tuyên bố chính thức trên trình duyệt này.

\”Thật kinh khủng khi thấy một loạt các thuật ngữ, thậm chí bao gồm cả một số thuật ngữ không nhạy cảm, [bị] kiểm duyệt,\” Patrick Poon, một nhà nghiên cứu tại Tổ chức Ân xá Quốc tế nói với BBC.

\”Điều này cho thấy chính phủ Trung Quốc bị ám ảnh và lo lắng thế nào đến nỗi phải trấn áp bất cứ cuộc thảo luận nào nằm ngoài các phát ngôn chính thức.\”

\”Đây hoàn toàn là sự kiểm soát xã hội, tước quyền tự do thông tin và biểu đạt của công dân.\”

Kiểm duyệt là điều phổ biến ở Trung Quốc. Các trang web như Google và Wikipedia bị cấm – và không có gì lạ khi các công ty truyền thông xã hội ở Trung Quốc xóa nội dung được cho là đe dọa đến sự ổn định xã hội hoặc Đảng Cộng sản cầm quyền.