CH Czech hạ tượng nguyên soái Liên Xô, Nga mở cuộc điều tra

• 12 tháng 4 2020

Căng thẳng ngoại giao giữa CH Czech và Nga lại gia tăng sau khi chính quyền thủ đô Prague tháo dỡ tượng nguyên soái Ivan Konev, anh hùng Liên Xô hôm 03/04/2020 để cho vào bảo tàng.

Chính quyền Nga ngay lập tức đã làm hai động tác: mở cuộc điều tra hình sự về tội xâm hại biểu tượng quân đội Nga, và yêu cầu CH Czech \”hoàn trả tượng ông Konev\”.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga, Sergei Shoigu, đã nói với người tương nhiệm Czech, ông Lubomir Metnar, rằng Nga sẵn sàng trả hết chi phí vận tải để đưa tượng ông Konev về Moscow.

Thế nhưng chính phủ Czech nói việc giải quyết bức tượng thế nào là do chính quyền thành phố Prague quyết định, theo Reuters.

Đòi di dời \’biểu tượng của Liên Xô cũ\’ đi nơi khác

Từ cuối năm 2019, quận Prague 6 và các thành viên hội đồng địa phương thuộc một đảng trung hữu ở Czech đã nêu kiến nghị di dời bức tượng Konev đi chỗ khác.

Quyết định này đã gây ra phản đối mạnh từ Đại sứ quán Nga ở CH Czech và bị đảng Cộng sản Czech lên án.

Bức tượng dựng thời Tiệp Khắc còn thuộc khối XHCN do Liên Xô lãnh đạo đã bị một phần dư luận Czech sau Chiến tranh Lạnh coi là biểu tượng của quá khứ, cần phải dọn đi.

Sau đó, vì gây tranh cãi nhiều, chính quyền Prague cho tạm phủ bạt bức tượng để tránh không bị một số người chống Nga bôi bẩn.

Đến hôm đầu tháng 4 năm nay thì tượng được chính thức đem đi chỗ khác.

Thành phố Praque cũng từ chối lời yêu cầu của Nga đòi họ trả lại bức tượng và cho hay họ sẽ \”đối xử lịch sự\” với tượng ông Konev.

Có vẻ như người ta sẽ đem pho tượng này vào một bảo tàng.

Tại một số quốc gia Đông Âu hậu cộng sản, đã có hiện tượng tượng lãnh tụ cũ, gồm cả Lenin, Stalin, được cho vào \”công viên tượng\” như ở vùng Baltic, và ở Hungary.

Nhân dịp này, một số báo châu Âu nói lại về lịch sử quan hệ khó khăn của người Czech với láng giềng khổng lồ là Nga và câu chuyện \”công và tội\” với các nhân vật Liên Xô.

Liên Xô, và Nga sau này coi Nguyên soái Ivan Konev là \”người giải phóng Prague\”.

Nhưng một số sử gia Czech nói ông Konev đưa Hồng quân vào Prague ngày 9/05/1945 sau khi thành phố này đã vắng bóng quân Đức được vài hôm.

Các sử liệu của Anh nói trên thực tế vào những ngày cuối của Thế Chiến 2 ở Đông Âu, cả quân Mỹ và Liên Xô đều chỉ \”đi qua\” thành phố Prague để tập trung đánh vào Đức.

Đại tướng Dwight Eisenhower, tổng tư lệnh liên quân Anh – Mỹ – Pháp ở châu Âu đã đồng ý với Tướng Aleksei Antonov của Liên Xô rằng quân Mỹ sẽ dừng ở tuyến Karlovy Vary (Carlsbad) – Plzen- Ceske Budejovice.

Quân Liên Xô sau khi mở mặt trận ở Slovakia chỉ tính đến việc để đánh vào Dresden của Đức.

Mỹ còn cử một hai sỹ quan quân báo lái xe từ Plzen vào Prague xem tình hình ra sao, họ đã không ở lại thành phố mà quay về trong ngày.

Liên Xô chỉ mở chiến dịch Prague ngày 07/05/1945 sau khi thấy du kích cộng sản Czech đã làm chủ nhiều khu phố của Prague.

Sau khi tiến quân vào thủ đô Czech, Liên Xô đã ngay lập tức vây bắt và triệt hạ các nhóm hoạt động Czech thuộc phái không cộng sản.

Với nhiều người Czech, Nguyên soái Konev phải chịu trách nhiệm đã đem quân Liên Xô đàn áp khởi nghĩa Budapest 1956 ở nước láng giềng Hungary, và điều động quân đội khối Hiệp ước Warsaw xâm lăng Tiệp Khắc và đàn áp khởi nghĩa Prague năm 1968.