Sinovac: Chúng ta biết gì về vaccine Covid-19 của Trung Quốc?

9 tháng 12 2020

Khi cuộc chạy đua sản xuất vaccine Covid-19 trên toàn cầu tiếp diễn, Trung Quốc dường như đã đạt được những bước tiến to lớn, với một trong những vaccine dẫn đầu có tên Sinovac đã được phân phối ra nước ngoài.

Các lô hàng vaccine Covid-19 của công ty dược phẩm sinh học Sinovac có trụ sở tại Bắc Kinh đã tới Indonesia để chuẩn bị cho chiến dịch tiêm chủng hàng loạt, với 1,8 triệu liều nữa sẽ được đưa đến vào tháng Giêng.

Tuy nhiên, loại vaccine này vẫn chưa hoàn thành các thử nghiệm ở giai đoạn cuối, điều này đặt ra nghi vấn: chúng ta biết được chính xác những gì về loại vaccine này của Trung Quốc?

Khác biệt giữa Sinovac và một số vaccine khác là gì?

CoronaVac là một loại vaccine bất hoạt, hoạt động bằng cách sử dụng các phần tử virus đã bị diệt trừ để phơi nhiễm với hệ thống miễn dịch của cơ thể đối với virus mà không tạo ra rủi ro thành các bệnh nghiêm trọng.

Vaccine Moderna và Pfizer là vaccine mRNA – nghĩa là một phần mã di truyền của virus corona được tiêm vào cơ thể, kích hoạt cơ thể bắt đầu tạo ra hàng loạt protein của virus, nhưng không phải toàn bộ virus, đủ để rèn luyện hệ thống miễn dịch tấn công lại.

\”CoronaVac là một phương pháp phát triể vaccine truyền thống hơn được sử dụng thành công trong nhiều loại vaccine nổi tiếng như bệnh dại\”, Phó giáo sư Luo Dahai của Đại học Công nghệ Nanyang nói với BBC.

\”Vaccine mRNA là một loại vaccine mới và [hiện tại] không có ví dụ thành công nào [trong số vaccine này] được sử dụng trong cộng đồng\”, Giáo sư Luo cho biết thêm.

Trên báo cáo, một trong những ưu thế chính của Sinovac là nó có thể được bảo quản trong tủ lạnh thường ở 2-8 độ C, giống như vaccine Oxford, được tạo ra từ một loại virus biến đổi gen gây ra bệnh cúm mùa thông thường ở tinh tinh.

Vaccine của Moderna cần được bảo quản ở -20C và vaccine của Pfizer là ở -70C.

Điều đó nghĩa là vaccine Sinovac lẫn Oxford-AstraZeneca có công dụng hơn nhiều đối với các nước đang phát triển, vốn không thể bảo quản một lượng lớn vaccine ở nhiệt độ thấp như vậy.

Hiệu quả thế nào?

Khó để đưa ra nhận định vào thời điểm hiện tại. Theo tạp chí khoa học The Lancet, chúng tôi hiện chỉ có thông tin từ các thử nghiệm giai đoạn đầu và giai đoạn hai của CoronaVac.

Zhu Fengcai, một trong những tác giả của bài nghiên cứu, cho biết những kết quả đó – dựa trên 144 người tham gia trong thử nghiệm giai đoạn 1 và 600 người trong thử nghiệm giai đoạn 2 – có nghĩa là vaccine \”thích hợp để sử dụng khẩn cấp\”.

Vào tháng 9, ông Yin của Sinovac cho biết các cuộc kiểm tra đã được tiến hành trên hơn 1.000 tình nguyện viên, trong đó \”chỉ có một số có biểu hiện mệt mỏi hoặc khó chịu nhẹ … không quá 5%\”.

Vaccine này bắt đầu thử nghiệm giai đoạn cuối ở Brazil – quốc gia ghi nhận số người chết cao thứ hai trên thế giới – hđầu tháng 10. Các thử nghiệm này đã bị tạm dừng một thời gian ngắn vào tháng 11 sau cái chết của một tình nguyện viên, nhưng thử nghiệm được tiếp tục sau khi cái chết được làm rõ là không liên quan đến vaccine.

Đối tác của Sinovac tại Brazil, Viện Butantan, nói rằng họ dự trù Sinovac sẽ công bố kết quả từ các cuộc thử nghiệm trước ngày 15/12.

Giáo sư Luo lý giải rằng rất khó để đưa ra nhận xét về hiệu quả của vaccine vào thời điểm này \”do thông tin hiện có hạn chế\”.

Ông nói: \”Dựa trên các dữ liệu sơ bộ … CoronaVac có thể là một loại vaccine hiệu quả, nhưng chúng tôi cần phải đợi kết quả của thử nghiệm giai đoạn 3\”.

\”Các cuộc thử nghiệm này được tiến hành ngẫu nhiên, giấu thông tin, đối chiếu giả dược, với hàng ngàn người tham gia. Đây là cách duy nhất để chứng minh vaccine an toàn và hiệu quả khi sử dụng đại trà.\”

Có thể sản xuất bao nhiêu liều một năm?

Sinovac sẽ có thể sản xuất 300 triệu liều mỗi năm trong xưởng sản xuất 20.000 mét vuông mới được xây dựng, chủ tịch công ty nói với hãng thông tấn nhà nước CGTN.

Giống như tất cả các loại vaccine khác, vaccine này cần hai liều, nghĩa là hiện chỉ có thể tiêm được cho 150 triệu người mỗi năm – chỉ hơn 1/10 dân số Trung Quốc.

Tuy nhiên, các liều vaccine đã được chuyển đến Indonesia và Sinovac đã đảm bảo các giao dịch khác với Thổ Nhĩ Kỳ, Brazil và Chile.

Các nhà phân tích đã chỉ ra nỗ lực của Trung Quốc để thắng trong cuộc đua ngoại giao vaccine, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình được cho là cam kết dành ra 2 tỷ đôla cho lục địa châu Phi, đồng thời cung cấp cho các nước Mỹ Latinh và Caribe khoản vay 1 tỷ đôla để mua vaccine. Vẫn chưa rõ các điều kiện cho một thỏa thuận như vậy có thể là gì.

\”Bắc Kinh chắc chắn sử dụng nguồn cung công nghệ cứu mạng này cho lợi ích thương mại và ngoại giao\”, Jacob Mardell, một nhà phân tích từ MERICS, nói với ABC News.

\”[Trung Quốc] sở hữu thứ mà các quốc gia rất cần và sẽ tìm cách tô vẽ việc cung cấp vaccine như một hành động từ thiện.\”

Không rõ giá của vaccine là bao nhiêu, nhưng vào đầu năm nay, thành phố Gia Hưng của Trung Quốc đã cung cấp hai liều vaccine với giá 200 nhân dân tệ (29,75 đôla) mỗi liều. Bio Farma, một công ty nhà nước ở Indonesia cho biết vaccine sẽ có giá khoảng 200.000 rupiah (13,60 đôla) ở nước này.

Con số này vẫn cao hơn nhiều so với vaccine Oxford (có giá 4 đôla một liều) nhưng thấp hơn của Moderna ở mức 33 đôla một liều. Moderna cho biết họ đặt mục tiêu vận chuyển 500 triệu liều vào năm 2021 và AstraZeneca cho biết họ sẽ sản xuất 700 triệu liều vào cuối quý 1 năm 2021.

Các ứng cử viên vaccien khác của Trung Quốc thì sao?

Sinopharm – một loại vaccine hàng đầu khác của Trung Quốc – đã được phân phối cho gần một triệu người ở Trung Quốc theo một chương trình khẩn cấp làm dấy lên tranh cãi.

Sinopharm cũng chưa công bố dữ liệu về thử nghiệm giai đoạn 3.

Giáo sư Dale Fisher thuộc Đại học Quốc gia Singapore trước đó nói với trang tin CNBC: \”Việc chờ phân tích thử nghiệm ở giai đoạn 3 trước khi đẩy nhanh chương trình vaccine thông qua cấp phép sử dụng khẩn cấp là điều bình thường\”.

Giáo sư Fisher nói rằng một động thái như vậy là \”không bình thường\”, đồng thời nói thêm rằng điều này là \”không thể chấp nhận được\” ở phương Tây.

Tình trạng Covid ở Trung Quốc phần lớn đã được kiểm soát – và cuộc sống đang dần dần trở lại trạng thái \”bình thường mới\”.

Bài viết được Yvette Tan bổ sung.