Facebook đã trả 5 tỷ USD cho FTC như một ‘khoản trao đổi’ để bảo vệ Mark Zuckerberg

Một đơn kiện mới đây chống lại Facebook tiết lộ những chi tiết mới về vụ bê bối vi phạm dữ liệu Cambridge Analytica, trong đó tuyên bố — cùng với các cáo buộc khác — rằng các giám đốc điều hành công ty này đã chi quá nhiều cho Ủy ban Thương mại Liên bang (Federal Trade Commission, FTC) để bảo vệ CEO Mark Zuckerberg khỏi trách nhiệm cá nhân.

September 24, 2021

Hệ thống Hưu trí Công chức của Rhode Island (ERSRI) đã đệ trình đơn kiện này lên một tòa án tiểu bang Delaware, theo sau một cuộc chiến xoay quanh việc liệu có nên tiết lộ công khai các thông tin liên lạc nội bộ của Facebook hay không. Quỹ hưu trí này đã thắng trong vụ kiện đó hồi tháng Hai và đã sử dụng những hồ sơ đó để đệ đơn kiện mới đây nhất vào tháng Tám.

ERSRI, một nhà đầu tư của Facebook, tuyên bố rằng khoản thanh toán 5 tỷ USD đã gây tổn hại cho công ty truyền thông xã hội này — do đó vi phạm nghĩa vụ được ủy thác của Facebook đối với quỹ hưu trí này.

Theo tuyên bố dài hơn 200 trang, ông Zuckerberg, Giám đốc Điều hành Sheryl Sandberg cùng các giám đốc khác của Facebook đã đồng ý chuẩn chi một thỏa thuận trị giá hàng tỷ dollar với Ủy ban Thương mại Liên bang như một “khoản trao đổi nhanh để đổi lấy việc bảo vệ ông Zuckerberg khỏi bị nêu tên trong đơn khiếu nại của FTC, bị truy cứu trách nhiệm cá nhân, hoặc thậm chí bị yêu cầu lấy lời khai hữu thệ.”

Đơn kiện cho thấy Facebook đã trả vượt mức cho FTC khoảng 4.9 tỷ USD, so với khoản tiền phạt ghi nhận trước đó của ủy ban này là 168 triệu USD.

Đơn kiện này đang tầm cầu một quyết định pháp lý từ tòa án rằng hành động đó của các giám đốc điều hành Facebook là sai trái, cũng như hình phạt cho các thiệt hại gây ra. ERSRI có thể gặp khó khăn khi chứng minh tổn thất trong vụ việc này, vì cổ phiếu của Facebook đã tăng từ khoảng 198 USD khi FTC đưa ra hành động báo cáo vi phạm của họ hồi tháng Bảy (2019), lên gần 350 USD cho mỗi cổ phiếu vào thời điểm hiện tại.

Đơn kiện này không cho thấy FTC hành động sai trái, [vì] ngân sách của FTC không hưởng lợi từ 5 tỷ USD mà số tiền đó được chuyển đến Bộ Ngân khố.

Tuy nhiên, đơn kiện trên cáo buộc các bên khác có hành vi sai trái, trong đó gồm cả nhà đầu tư tỷ phú của Facebook Peter Thiel và công ty phân tích dữ liệu Palantir của ông này, gọi họ là bị cáo trong vụ án cùng với ông Zuckerberg và các thành viên hội đồng quản trị khác của Facebook.

Đơn kiện của ERSRI chứng thực các báo cáo trước đó rằng ông Thiel — một nhà tài trợ của ông Trump — đã sử dụng công ty phân tích của mình để giúp hỗ trợ các vi phạm quyền riêng tư mà Facebook và Cambridge đã thực hiện.

“Các nhân viên của Palantir, bao gồm ít nhất một trong những nhà khoa học dữ liệu đứng đầu của Palantir, thường xuyên làm việc trực tiếp, trong giờ làm việc bình thường, tại các văn phòng của Cambridge Analytica ở London,” đơn kiện cho biết. “Đó là ông Alfredas Chmieliauskas, một nhân viên của Palantir, là người đầu tiên đề nghị Cambridge Analytica tạo ra ứng dụng của riêng mình — cụ thể là một bài kiểm tra tính cách trên nền tảng thiết bị di động — từ đó có quyền truy cập vào mạng lưới bạn bè của người dùng Facebook.”

Theo đơn kiện, công ty Palantir và ông Thiel đã hưởng lợi từ việc ông Trump và Đảng Cộng Hòa giành chiến thắng, với việc công ty phân tích này đã trở thành “một trong những bên nhận được hợp đồng quốc phòng lớn nhất với chính phủ Hoa Kỳ kể từ khi ông Trump nhậm chức.”

Facebook và FTC đã từ chối bình luận về vụ việc; công ty Palantir cũng đã không phúc đáp ngay yêu cầu bình luận của The Epoch Times.

Mặc dù đơn kiện đã được đệ trình vào tháng Tám nhưng gần đây vụ việc mới được công bố rộng rãi.

Theo Giám đốc điều hành của Digital Content Next, ông Jason Kint, vụ kiện này ban đầu đã không được chú ý do mức phí cao ngất ngưởng mà cơ quan đăng ký tòa án Delaware tính cho hồ sơ tòa án.

Hôm 21/09, ông Kint cho biết trên Twitter, “Về việc vụ kiện này đã không được chú ý ra sao, Delaware Chancery tính phí rất cao cho mỗi tài liệu làm hạn chế nhận thức của công chúng. Vụ kiện ban đầu để thanh tra tài liệu hội đồng quản trị (Rhode Island) đã thắng, các vụ kiện phái sinh đã được sửa đổi/đệ trình/hợp nhất trong các màn né tránh. Tôi đã dõi theo từng li từng tí.”

Công ty Cambridge Analytica hiện không còn hoạt động đã sử dụng một ứng dụng có tên “This Is Your Digital Life” (Đây là Cuộc sống Số của Bạn) để thu thập dữ liệu của hàng triệu người dùng, và sau đó bị cáo buộc sử dụng dữ liệu đó để nhắm mục tiêu tới những người có quảng bá ủng hộ Đảng Cộng Hòa trước cuộc bầu cử năm 2016.

Người ta chưa bao giờ phát hiện ra rằng công ty Cambridge Analytica đã tác động đến kết quả của cuộc bầu cử năm 2016. Các ấn phẩm như National Review — được tạo ra [mang lập trường] đối lập với ông Trump — đều đã mô tả điều này như một thứ “nhảm nhí vô nghĩa.”

Tuy nhiên, vụ bê bối này đã tiết lộ mức độ đáng kinh ngạc mà Facebook cùng các nhà phát triển ứng dụng của công ty này có quyền truy cập vào các chi tiết riêng tư về người dùng của mình, bao gồm cả nhân khẩu học, hoạt động Internet, hành vi của người dùng và niềm tin chính trị — hàng nghìn điểm dữ liệu trên mỗi người dùng, theo nhiều nguồn tin cho hay.

Tổng cộng, Cambridge Analytica đã thu thập dữ liệu về khoảng 70 triệu người — trong đó có 30 triệu người Mỹ — bao gồm cả những người chưa bao giờ sử dụng ứng dụng “This Is Your Digital Life” của Cambridge Analytica.

Hiện Facebook vẫn phải đối mặt với các vụ kiện và các hành động pháp quy về vụ bê bối này trên toàn thế giới, bao gồm cả những nơi như Hà Lan. Công ty này cũng phải đối mặt với một vụ kiện chống độc quyền do FTC đưa ra, được thúc đẩy một phần do phản ứng chính trị từ vụ bê bối này.