Cựu tổng thống Kazaskhtan kêu gọi ủng hộ chính phủ đối phó với khủng hoảng

Đăng ngày: 08/01/2022

Thanh Phương

Theo hãng tin AFP, hôm nay, 08/012021, trên mạng Twitter, phát ngôn viên của cựu tổng thống Kazakhstan Noursoultan Nazarbaïev cho biết là ông kêu gọi người dân nước này ủng hộ chính phủ đương nhiệm để đối phó với khủng hoảng hiện nay.

Kazakhstan, quốc gia lớn nhất vùng Trung Á, hiện đang bị rung chuyển bởi một phong trào biểu tình phản đối việc tăng giá khí đốt nổ ra ở các tỉnh từ hôm Chủ nhật 02/01 trước khi lan đến các thành phố khác và nhất là đến Almaty, thủ phủ kinh tế của nước Cộng hòa thuộc Liên Xô cũ này. Tại đây, các cuộc biểu tình đã biến thành bạo loạn đẩm máu.

Cựu tổng thống Nazarbaiev đã ra lời kêu gọi nói trên sau khi một trong những nhân vật thân cận của ông là Karim Massimov vừa bị bắt giữ về tội phản quốc, sau khi bị cách chức giám đốc Ủy ban An ninh  Quốc gia.

Kazakhstan hiện vẫn được đặt trong tình trạng khẩn cấp và mạng Internet bị cắt gần như hoàn toàn. Riêng tại thủ phủ kinh tế Almaty, tình hình hôm nay vẫn còn rất căng thẳng. Từ Tbilisisi, thông tín viên RFI ở  khu vực Trung Á Regis Gente tường trình :

« Chuyện gì đang xảy ra tại Almaty ? Đó là câu hỏi mà nhiều nhà quan sát tình hình Kazakhstan đang đặt ra. Họ hiểu rằng những sự kiện xảy ra trong tuần này dẫn đến cái chết của 26 thường dân mà chính quyền gọi là « những kẻ bạo loạn » và của 18 cảnh sát có một logic hoàn toàn khác với các cuộc biểu tình khác đã nổ ra ở nước này từ ngày 02/01.

Về sự kiện ở Almaty, tổng thống Kassym-Jomart Tokaïev cho đó là hành động của những kẻ khủng bố, những kẻ cướp, những từ ngữ dường như không đúng với thực tế.

Nhưng người ta cũng quan sát thấy ở Almaty có một sự bạo lực có tổ chức, các vụ cướp phá, và những người nổi dậy có vũ trang. Các dấu chỉ trùng hợp nhau khiến người ta nghĩ rằng những người thuộc phe của cựu tổng thống Noursoultan Nazarbaïev dường như đã gây ra tình trạng hỗn loạn, khi thấy là các sự kiện đang diễn ra sẽ khiến họ bị mất vị thế và tài sản. Đó là những người rất giàu, giống như toàn bộ thành viên gia đình của cựu tổng thống.

Kể từ hôm thứ tư, ông Nazarbaïev không còn lãnh đạo Hội đồng An ninh Quốc gia, chức vụ mà ông nắm giữ kể từ khi rời bỏ chiếc ghế tổng thống vào tháng 03/2019, biến hội đồng thành trung tâm quyền lực thật sự ở nước Cộng hòa thuộc Liên Xô cũ này.

Trong tuần này, nhiều nhân vật thân cận của ông đã bị cách chức như thủ tướng Askar Mamine, lãnh đạo cơ quan an ninh Karim Massimov, hay nhân vật lãnh đạo số hai Samat Abich, người cháu đầy thế lực của ông Nazarbaiev. »

Trong khi đó, điện Kremlin hôm nay thông báo tổng thống Vladimir Putin và tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokaïev vừa có một cuộc điện đàm dài để thảo luận về việc « tái lập trật tự » tại nước Cộng hòa thuộc Liên Xô cũ này.

Để hỗ trợ chính quyền tổng thống Kassym-Jomart Tokaïev đối phó với những người biểu tình, Nga đã gởi quân đến Kazakhstan. Hôm qua, trong một cuộc họp báo tại Washignton, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cảnh báo là sẽ rất khó mà buộc được lực lượng Nga rút khỏi Kazakhstan. Theo ông Blinken, chính quyền Kazakhstan dường như có đủ khả năng để xử lý thỏa đáng phong trào biểu tình, tái lập trật tự mà vẫn tôn trọng quyền của người biểu tình, cho nên ông không hiểu vì sao họ lại cần đến sự trợ giúp quân sự của Nga.

Hôm nay, bộ Ngoại Giao Nga đã ra thông cáo trên mạng Facebook chỉ trích tuyên bố nói trên của ngoại trưởng Mỹ.