Đối với truyền thông nước ngoài, tác nghiệp tại Trung Quốc ngày càng khó khăn và nguy hiểm
Đăng ngày: 31/01/2022
Thùy Dương
Theo báo cáo thường niên Câu lạc bộ thông tín viên nước ngoài tại Trung Quốc (FCCC) công bố hôm nay 31/01/2022, các mối đe dọa về pháp lý và việc thiếu nhân lực với lý do dịch bệnh Covid-19 là những « trở ngại chưa từng có » mà các phương tiện truyền thông nước ngoài ở Trung Quốc gặp phải.
Tổng cộng, 99% phóng viên nước ngoài trả lời khảo sát thường niên của Câu lạc bộ thông tín viên nước ngoài tại Trung Quốc (FCCC) cho biết điều kiện tác nghiệp của họ ở Trung Quốc không đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Theo báo cáo của FCCC, nhà chức trách Trung Quốc dường như đặc biệt « khuyến khích một làn sóng tố tụng », hoặc đe dọa tố tụng nhắm vào các nhà báo ngoại quốc thực hiện các bài phỏng vấn hoặc phóng sự tại nước này : khoảng một chục trường hợp đã được ghi nhận trong năm 2021.
David Rennie, giám đốc tuần báo Anh The Economist, chi nhánh Bắc Kinh, lưu ý các mối nguy ngày càng nhiều. Ông nhận định : « Các phương tiện truyền thông hiện phải đối mặt với nguy cơ thông tin của họ bị kiểm duyệt do các đòn trừng phạt của tư pháp, nguy cơ bị khiếu kiện dân sự hoặc bị điều tra với danh nghĩa bảo vệ an ninh quốc gia, điều ngày trở nên đáng lo ngại hơn ».
AFP nhắc lại trong năm 2020, chế độ Cộng Sản Trung Quốc đã lấy cớ an ninh quốc gia để giam giữ nhà báo người Úc, Trình Lôi (Cheng Lei), một người dẫn chương trình trên đài truyền hình Trung Quốc và Phạm Hà Tư (Haze Fan), một trợ lý biên tập tiếng Hoa cho hãng tin Mỹ Bloomberg.
Báo cáo của FCCC nhấn mạnh các phương tiện truyền thông nước ngoài tại Trung Quốc ngày càng có cảm giác họ bị coi là kẻ thù của nước này và « các vụ tấn công được chế độ hậu thuẫn, đặc biệt là các chiến dịch chơi khăm (troll) trực tuyến » càng làm việc tác nghiệp của họ trở nên phức tạp hơn.
Nhân danh cuộc chiến chống Covid-19, Bắc Kinh cũng đã giảm mạnh số lượng thị thực nhập cảnh cấp cho những người làm việc cho các cơ quan truyền thông nước ngoài. Trong năm 2020, chế độ Tập Cận Bình đã trục xuất 18 phóng viên truyền thông Mỹ, chủ yếu bằng cách không gia hạn giấy phép làm việc hàng năm khi giấy tờ của họ hết hạn. Những nhà báo này sau đó có rất ít cơ hội trở lại Trung Quốc. Nhiều phương tiện truyền thông lớn của Mỹ phải đưa tin về Trung Quốc theo phương thức « từ xa », đặc biệt là từ Đài Loan.